Wat is een trauma?
Een trauma ontstaat wanneer de ‘gewone’ verwerkingsmechanismen waarover een kind of jongere beschikt niet langer toereikend zijn om met een psychisch belastende situatie om te gaan. Het effect van zo’n trauma kan erg ingrijpend zijn: sommigen ervaren een hyperactivering, dwangmatige herbelevingen, ernstige angstsymptomen, gevoelens van dissociatie of subjectieve veranderingen van de werkelijkheid. Voorbeelden van trauma’s die kinderen kunnen ervaren zijn: seksueel misbruik, fysisch geweld, interfamiliaal geweld, verbaal geweld, ernstig pestgedrag, enz.
Een trauma kan u best zien als een ballon vol gas die u onder water probeert te houden: Zoiets vraagt continu bewuste en onbewuste controle. Wanneer deze controle verzwakt door bijvoorbeeld ziekte, een ingrijpende gebeurtenis of een intense emotionele gewaarwording kan het zijn dat u de grip op de ballon verliest en hij opnieuw naar de oppervlakte schiet: het trauma komt in al zijn hevigheid terug. Dit zorgt ervoor dat het getraumatiseerde individu continu in een staat van overspanning leeft. Het trauma is voortdurend dreigend aanwezig en belemmert het kind of de jongere om ten volle te leven en te genieten.
Mogelijk negatieve gevolgen van een trauma
Als reactie op een ernstig trauma gaan sommige kinderen of jongeren zichzelf proberen te beschermen door de negatieve herinnering(en) eraan weg te duwen. Ze ondernemen stappen om de traumatische ervaringen te verdringen zoals bijvoorbeeld interpersoonlijke afstand te nemen, zichzelf gevoelloos te maken door medicatie of drankgebruik, traumatische ervaringen te ontkennen, overmatig te piekeren of overmatig te fantaseren. Jammer genoeg laten geen van deze handelingen het trauma werkelijk langdurig verdwijnen.
Traumaverwerking
Het op een gezonde manier verwerken van een trauma is erg belangrijk. Bij traumatherapie is het de bedoeling dat het trauma voorzichtig wordt ontmanteld in de veiligheid van een therapeutische setting. De therapeut onderneemt samen met het kind of de jongere rustig stappen om de getraumatiseerde gevoelens en gedachten te helen. Dit proces verloopt vaak in meerdere fasen en is erg afhankelijk van de noden en wensen van het kind of de jongere zelf.
Praktisch
In de eerste sessie wordt één of beide ouders uitgenodigd voor een verkennend gesprek. Binnen dit gesprek is het de bedoeling om een inventaris te maken van de context waarin het kind of de jongere functioneert. Het kind of de jongere hoeft bij deze afspraak daarom nog niet bij te zijn. Vervolgens worden er meerdere sessies ingepland met het kind of de jongere zelf. Het traject wordt hierbij om de zoveel tijd herbekeken zodat er maximaal kan aangesloten worden bij de noden van het kind of de jongere. Indien het kind of de jongere hiervoor vragende partij is, kunnen de ouders betrokken. Dit betekent dat de therapeut feedbackmomenten voorziet waarbij de vooruitgang bij het kind of de jongere wordt besproken.
