Wat is rouw?
Wanneer iemand een bijzonder verlies meemaakt, zijn mogelijke emotionele reacties hierop gevoelens van verdriet, wanhoop of kwaadheid. Rouwen is dan het natuurlijk proces dat diegenen die verder moeten, doormaken. Hoe sterker het verlies, hoe zwaarder de negatieve gevoelens vaak zijn die ermee gepaard gaan.
Rouw kan voorkomen wanneer we een dierbare verliezen, maar beperkt zich hier niet toe. Ook een ingrijpende (lichamelijke) verandering na een ongeval (vb. verlamming), een verlies van eigenwaarde (vb. na een trauma) of een ingrijpende levenservaring (vb. scheiding) kunnen gevoelens van rouw induceren.
Wanneer wordt rouwen problematisch?
Binnen de psychologie bestaan er verschillende visies op rouwverwerking. Allen zijn het hierbij eens dat rouwverwerking verschillende stappen bevat en dat het een individueel traject is dat soms langere tijd kan nemen. Een lang rouwproces is hierbij niet onmiddellijk negatief of problematisch, maar kan wel aanleiding zijn voor de omgeving om zich zorgen te maken.
Bij een kind of jongere wordt problematische rouw vaak geuit door zich te verzetten tegen een (positieve) verandering van zijn of haar leefomgeving (vb. nieuwe partner van een ouder, verhuis, enz.) Het kind of de jongere kan onvoldoende loslaten dat er geen weg terug is naar het verleden en uit dit door zich tegen de toekomst te verzetten. Deze uitingen van rouw, die in oorsprong natuurlijk en normaal zijn, worden problematisch wanneer het in de weg staat van een neutrale tot positieve levensinvulling. Ook wanneer rouw lange tijd weggedrukt wordt, kan het leiden tot een problematische verliesverwerking.
Rouwtherapie
Bij rouwtherapie wordt het verlies op zich bekeken en worden de negatieve gevoelens die eraan vasthangen de ruimte gegeven om te bestaan. Gevoelens van verdriet, pijn, wanhoop, kwaadheid, eenzaamheid en frustratie krijgen hierbij een stem. Het kind of de jongere krijgt de ruimte om zijn/haar verhaal te vertellen en de therapeut tracht op een respectvolle, empathische manier gehoor te geven aan diens symptomen van rouw. Daarnaast kan het zijn dat het kind of de jongere en de therapeut praktisch aan de slag gaan en het verlies vormgeven op een creatieve manier.
De verliesverwerking op zich bestaat hierdoor vaak uit verschillende stappen. De grootte en de snelheid van deze stappen worden steeds aangegeven door het kind of de jongere zelf. Ze worden hierbij maximaal ondersteund door de therapeut. Om op een constructieve manier te rouwen, is tijd nodig. Sommigen meer dan anderen.
Verloop
Concreet bestaat rouwtherapie uit verschillende sessies. De therapeut tracht hierbij zo nauw mogelijk aan te sluiten bij de noden en wensen van het kind of de jongere, maar tracht ook constructieve bijdrages te leveren aan het rouwproces door inzichten te verschaffen en informatie aan te reiken wanneer dit gewenst is. Indien dit wenselijk is voor de verwerking kan ook één of beide ouders betrokken worden bij de therapie. Rouwtherapie kan namelijk zowel individueel als samen met een ouder of een gezin worden gevolgd.
Praktisch
In de eerste sessie wordt één of beide ouders uitgenodigd voor een verkennend gesprek. Binnen dit gesprek is het de bedoeling om een inventaris te maken van de context waarin het kind of de jongere functioneert. Het kind of de jongere hoeft bij deze afspraak daarom nog niet bij te zijn. Vervolgens worden er meerdere sessies ingepland met het kind of de jongere. Het traject wordt hierbij om de zoveel tijd herbekeken zodat er maximaal kan aangesloten worden bij de noden van het kind of de jongere. Indien het kind of de jongere hiervoor vragende partij is, kunnen de ouders betrokken. Dit betekent dat de therapeut korte feedbackmomenten voorziet waarbij de vooruitgang bij het kind of de jongere wordt besproken.
